نمای ساختمان اولین چیزی است که چشم هر ناظری را به خود خیره می‌کند، به همین علت نه‌تنها نوع معماری و جذابیت بصری آن مهم است، بلکه از نظر کیفیت مصالح و متریال‌های به کار رفته در ساخت آن نیز حائز اهمیت است. جالب است بدانید که انواع نمای ساختمان شخصیت یک سازه را تعریف می‌کنند، بنابراین این شما هستید که انتخاب می‌کنید دیگران چه تصویری از ساختمان شما داشته‌باشند. باتوجه به نقش پر رنگ نوع معماری و متریال نما در زیبایی ظاهری و محافظت از ساختمان در برابر عوامل مخرب محیطی ما در این مقاله از «گروه سروین» قصد داریم تا به بررسی انواع نمای ساختمان از کلاسیک تا مدرن بپردازیم.
نمای کلاسیک و مدرن چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟
منظور از نمای ساختمان همان قسمت خارجی سازه است که بیش از سایر نقاط در معرض دید همگان قرار دارد. فارغ از نوع مصالح انتخاب شده برای نماسازی ساختمان و تأثیر آن‌ها در دوام و پایداری بیشتر سازه، باید گفت که انتخاب سبک نما تا حد زیادی به سلیقه شخصی و حس زیبایی‌شناختی سازندگان و طراحان یک ساختمان وابسته‌است. از آنجاییکه در سال‌های اخیر استقبال از نماهای مدرن بیش از پیش رونق گرفته‌است، قبل از آشنایی با انواع نمای ساختمان ابتدا باید بدانید چه تفاوتی بین نمای مدرن و نمای کلاسیک وجود دارد. طبق گفته منبع معتبر vivaacp نماهای کلاسیک بیشتر با چوب، سنگ و آجر ساخته می‌شوند، در حالیکه شیشه، پانل‌های آلومینیومی و فولاد بیشترین کاربرد را در نماسازی مدرن دارند. همچنین بزرگ‌ترین وجه تمایز نمای مدرن با نمای کلاسیک عدم رعایت آگاهانه اصل تقارن و جسارت و خلاقیت طراح در اجرای نما با استفاده از اشکال هندسی خاص است.
طبق اصول ساختمان سازی، نماهای کلاسیک عموما حس بی‌زمانی و پیچیدگی را در نگاه مخاطب تداعی می‌کنند و یادآور معماری اصیل تاریخی هستند. انواع آجر، تراورتن، سنگ مرمر، گرانیت، الوارهای چوب‌هایی مثل ترمووود و … جزو متریال‌های پرتقاضا در طراحی نمای کلاسیک به شمار می‌آیند. همچنین رنگ‌های روشن مانند: کرم، بژ و خاکستری گرم در طراحی نماهای کلاسیک غالب هستند. اجرای طرح‌های پیچیده و کاملا متقارن نیز از ویژگی‌های بارز نماهای کلاسیک است که ظاهری خوشایند، متعادل و هماهنگ را ایجاد می‌کنند.
آنچه در نماسازی مدرن بیش از پیش جلوه می‌کند، جسارت طراح در انتخاب رنگ‌ها و سبک‌وسیاق اجرا است. برعکس نمای سنتی، رنگ‌های خنثی مانند خاکستری، سیاه و سفید در نماسازی مدرن رایج هستند. در این نوع طراحی معماران و طراحان تلاش می‌کنند تا با استفاده از مواد، اشکال، خطوط و تکنیک‌های مهندسی ساده اما جذاب، تاثیر بصری ساختمان را تقویت کنند. البته بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند با استفاده از ترکیب مصالح کلاسیک مثل چوب با متریال‌های مدرن‌تر مثل شیشه و فلز به نمای ساختمان خود جلوه‌ای خاص و متفاوت ببخشند.
معرفی پرطرفدارترین انواع نمای ساختمان
موارد زیر جزو پرطرفدارترین سبک‌های قابل اجرا در نماسازی ساختمان هستند که هر یک مزایا و ویژگی‌های خاص خودشان را دارند:
نمای کلاسیک
نمای کلاسیک یکی از نوستالژیک‌ترین انواع نمای ساختمان است که حسی از اصالت، زیبایی، وقار و شکوه را در چشم بیننده به نمایش می‌گذارد، به همین دلیل اجرای این نما می‌تواند بر ارزش مالی ساختمان نیز تأثیر مثبت بگذارد. جزییات دقیق و پیچیده، استفاده از ستون و سر ستون‌های بزرگ، تزئینات ظریف، مجسمه‌های گوناگون، کتیبه، گچ کاری‌های شکیل و … جزو ویژگی‌های بارز سبک نماسازی کلاسیک است. به‌طورکلی نمای کلاسیک را به عنوان نمایی پرکار و شلوغ می‌شناسند که معمولا از متریال‌های سنگی برای اجرای آن استفاده می‌کنند.
البته اگر به دنبال کاهش هزینه ساختمان سازی هستید توصیه می‌کنیم به جای متریال سنگی از مصالح جایگزین مانند مصالح پیش ساخته و سیمان در اجرای نمای کلاسیک استفاده کنید. نمای کلاسیک به دلیل ایجاد تصویری باشکوه و مجلل از ساختمان، مورد استقبال بسیاری از مردم است. پروژه فرمانیه که در ۹ طبقه با ۱۵ واحد ساختمانی و ۲۵ عدد پارکینگ توسط گروه مهندسی سروین اجرا شده دارای نمای کلاسیک است که این سازه را در رده ساختمان‌های شیک و خاص این محله قرار داده‌است.
نمای مینیمال
نمای مینیمال عموما بر مبنای المان‌های ساده و بی‌آلایش طراحی می‌شود و حسی از آرامش و سادگی را به نمایش می‌گذارد. آنچه بیش از هر چیز در این نوع نماها به چشم می‌خورد حذف هرگونه جزییات اضافی و پیچیده است، به همین دلیل طراحان تلاش می‌کنند تا تنوع متریال‌‌ها را به حداقل رسانده و از رنگ‌های خنثی و روشن استفاده کنند. در نمای مینیمال به‌کارگیری مصالح طبیعی، سقف‌های مسطح و بدون شیب، خطوط مستقیم و بدون انحنا، مکعب‌ها، درب و پنجره‌های ساده و بزرگ برای استفاده حداکثری از نور طبیعی، حداقل استفاده از تیغه‌های نگهدارنده دیوارها و … بسیار مرسوم است. به‌طورکلی در میان انواع نمای ساختمان، سبک مینیمال به هیچ وجه شلوغی نماهای کلاسیک را ندارد و ظاهری منظم، شیک و در عین حال ساده به ساختمان می‌بخشد. پروژه کاشانی ۱ ازجمله نمونه‌های موفق سبک مینیمال است که در ۹ طبقه با امکاناتی چون: تهویه مطبوع، پارکینگ، لابی، ۲ لاین آسانسور و یک واحد تجاری در همکف با ورودی مستقل توسط گروه سروین به اجرا در آمده‌است.
نمای مدرن
نمای مدرن جزو پرطرفدارترین انواع نمای ساختمان است که در حال حاضر بسیاری از ساختمان‌های نوساز با استفاده از المان‌های این نما اجرا می‌شوند. بسیاری از افراد سبک نمای مینیمال را با سبک نمای مدرن اشتباه می‌گیرند، این در حالی است که در نمای مدرن برخلاف نمای مینیمال می‌توان از تزیینات ساده و غیرپیچیده و ترکیب متریال‌های متنوع مثل: کامپوزیت، آجر، سنگ، چوب، بتن، شیشه و… استفاده کرد. همچنین در نماسازی مدرن به‌کارگیری فناوری‌های گوناگون و مصالح نوین کاملا رایج است. در سبک نماسازی مدرن تمرکز روی ابتکار و نوآوری است، در حالیکه سبک مینیمالیسم بر سادگی و حس طبیعی عناصر و المان‌ها تأکید دارد. برای درک بهتر این تفاوت می‌توانید از نمای پروژه زعفرانیه_بهزادی دیدن کنید. این پروژه شکیل و مدرن در ۱۲ طبقه با تعداد ۱۵ واحد مسکونی، یک واحد اداری و یک واحد تجاری اجرا شده‌است که طبق ضوابط پارکینگ سازی، دارای ۲۵ عدد پارکینگ نیز هست.
نمای ایرانی
نماهای ایرانی نمایانگر سنت‌های کهن معماری پارسی و تاریخ غنی این مرزوبوم هستند که استفاده از عناصری چون: کاشی‌های رنگارنگ، مقرنس‌کاری، نقوش اسلیمی و … در اجرای آن‌ها مرسوم است. از آنجاییکه این نما سبکی خاص و منحصربه‌فرد به ساختمان می‌بخشد حتما باید با بافت منطقه و ساختمان‌های مجاور هم‌خوانی داشته‌باشد، وگرنه ناهماهنگ و نازیبا به نظر می‌رسد. برای اجرای نماهای ایرانی از مصالح بومی مختلف مانند: آجر، مونولیت، بتن، سیمان، سنگ، کامپوزیت و … استفاده می‌کنند که اکثر آن‌ها استحکام بالایی دارند و از قابلیت عایق خوبی برخوردار هستند، به همین علت می‌توانند به مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله کمک کنند.
نمای رومی
چند سالی است که در میان انواع نمای ساختمان، اجرای نماهای رومی به دلیل نزدیکی المان‌های آن به فرهنگ ایرانی، به شدت رونق گرفته‌است. این نوع نما شباهت زیادی به نماهای کلاسیک دارد. همانطور که از نام این نما پیداست نماینگر معماری دوران روم باستان است، البته سبک‌وسیاق این نما یادآور طراحی بی‌بدیل سازه‌های عظیم تاریخی مانند تخت جمشید نیز هست. رنگ سفید و کرم، رنگ‌های غالب در اجرای اکثر نماهای رومی است. این سبک نماسازی نیز دارای جزییات ظریف، سر ستون‌های تزیینی خیره‌کننده، کتیبه‌ها و … است که عظمت و شکوه کاخ‌های زمان یونان باستان را تداعی می‌کند. این نما با اجرای نورپردازی حرفه‌ای جلوه‌ای دو چندان پیدا می‌کند. توجه داشته‌باشید که چون در نمای رومی نیاز به نقش و طرح‌های مختلف است اجرای آن ممکن است هزینه‌های بیشتری را در بر داشته‌باشد.
نمای پست مدرن
این نوع نما چندان در ایران رایج نیست و بیشتر مورد توجه طراحانی است که دیدگاه روشنفکری و مدرنیستی دارند. همانطور که از نام این سبک پیداست شما در اجرای آن تلفیقی از سبک‌های مدرن و سنتی را خواهید دید. در واقع طراحان برای نماسازی پست مدرن المان‌های سنتی را در خدمت عناصر مدرن می‌گیرند و البته برخلاف سبک مدرن تلاش می‌کنند تا صرفا تابع ذهنیت خود باشند و به صورت گزینشی بین سنت و مدرنیته عمل نمایند، از این‌رو در نماهای پست مدرن لزوما اصراری بر استفاده از رنگ‌های خنثی، خطوط منظم و صاف و … نیست و بیشتر طراحی‌های انتزاعی و رنگ‌های تلفیقی به چشم می‌خورد. نورپردازی نما نیز نقش پررنگی در پروژه‌های ساختمانی با نمای پست مدرن دارد. طراحی نمای پست مدرن معمولا در گرو پارامترهای مختلفی مثل: شرایط اقلیمی و منطقه‌ای، خصوصیات شهری و مواردی از این دست است.
جمع بندی
نماها به وجوه بیرونی یک سازه اشاره دارند و به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر در ساختمان سازی شناخته می‌شوند زیرا از یک سو ساختمان را در برابر خطرات جوی و محیطی ایمن می‌سازند و از سوی دیگر نقش غیر قابل انکاری در شکوه و عظمت یک سازه و بهبود ارزش مالی آن دارند. انواع نمای ساختمان از نظر ماهیت اجرا، سبک، نوع مصالح مورد نیاز، تطابق با شرایط اقلیمی هر منطقه و … متفاوت هستند که ما در این مقاله به پرطرفدارترین آن‌ها یعنی نمای ایرانی، نمای مدرن، نمای کلاسیک، نمای پست مدرن، نمای رومی و نمای مینیمال اشاره کردیم که هریک ویژگی‌های منحصربه‌خود را دارند. به این ترتیب شما می‌توانید با انتخاب بهترین سازنده مشارکت در ساخت و یا همکاری با طراحان و معماران خبره، نمای سازه خود را با توجه به سطح بودجه، مصالح اقلیمی و سلایق شخصی‌تان اجرا نمایید.
سوالات متداول
دلیل محبوبیت نمای رومی چیست؟
نمای رومی شباهت زیادی به سازه‌های باستانی و تاریخی زمان هخامنشی دارد و جلوه‌گر شکوه و اصالتی خیره‌کننده‌است، به همین دلیل در سال‌های اخیر به شدت مورد علاقه عموم مردم قرار گرفته‌است.
نمای مینیمال و مدرن چه تفاوتی با هم دارند؟
در نمای مدرن برخلاف نمای مینیمال می‌توان از تزیینات ساده و غیرپیچیده و ترکیب متریال‌های متنوع مثل: کامپوزیت، آجر، سنگ، چوب، بتن، شیشه و… استفاده کرد. همچنین در نماسازی مدرن به‌کارگیری فناوری‌های گوناگون و مصالح نوین کاملا رایج است. در واقع در سبک نماسازی مدرن تمرکز روی ابتکار و نوآوری است، در حالیکه سبک مینیمالیسم بر سادگی و حس طبیعی عناصر و المان‌ها تأکید دارد.
منظور از نمای پست مدرن چیست؟
همانطور که از نام این سبک پیداست شما در اجرای آن، تلفیقی از سبک‌های مدرن و سنتی را خواهید دید. در واقع طراحان برای نماسازی پست مدرن المان‌های سنتی را در خدمت عناصر مدرن می‌گیرند و البته برخلاف سبک مدرن، تلاش می‌کنند تا صرفا تابع ذهنیت خود باشند و به صورت گزینشی بین سنت و مدرنیته عمل نمایند، از این‌رو در نماهای پست مدرن لزوما اصراری بر استفاده از رنگ‌های خنثی، خطوط منظم و صاف و … نیست و بیشتر طراحی‌های انتزاعی و رنگ‌های تلفیقی به چشم می‌خورد.