هوشمند سازی ساختمان چیست؟ ۸ مزایا برای زندگی راحت تر

افزایش رفاه ساکنین و ایجاد امنیت افزوده، جزو کلیدی‌ترین مؤلفه‌ها در اصول ساختمان سازی است، از این‌رو مهندسین و سازندگان پروژه‌های ساخت‌وساز مسکونی و غیرمسکونی تلاش می‌کنند تا با هوشمندسازی سازه‌ها به این سطح از نیاز کاربران و ساکنین پاسخی درخور بدهند. با هوشمندسازی ساختمان می‌توان از فرآیندهای خودکار برای کنترل عملیاتی سیستم‌های داخلی اعم از: گرمایش، تهویه، روشنایی، امنیت، ایمنی و سایر سیستم‌های محیطی استفاده کرد. ساختمان‌های هوشمند از طریق بهینه‌سازی عملکرد و افزایش راندمان تجهیزات؛ کاهش هزینه‌های انرژی مصرفی، افزایش امنیت و پایداری بیشتر را به ارمغان می‌آورند. اهمین این موضوع بهانه‌ای شد تا ما در این مقاله از «گروه سروین» به تعریف دقیق هوشمند سازی ساختمان و مزایای اجرای این سیستم برای رسیدن به زندگی بهتر بپردازیم.

منظور از هوشمندسازی ساختمان چیست؟

صنعت هوشمندسازی ساختمان در حال تکامل است، به همین علت نمی‌توان تعریف واحدی برای آن در نظر گرفت اما به‌طورکلی منظور از هوشمندسازی ساختمان اجرای سیستمی واحد، یکپارچه و خودکار برای کنترل و نظارت بر تجهیزات ساختمان به صورت آنی و از راه دور است. این سیستم هوشمند طیف وسیعی از عملکردهای ساختمان از جمله: برق، روشنایی، سیستم‌های امنیتی، کنتورهای آب، گرمایش و سرمایش را مدیریت می‌کند. ساختمان‌های هوشمند به حسگرهای دیجیتالی مجهز هستند که این حسگرها مصرف انرژی و سایر داده‌ها را جمع‌آوری نموده و از طریق تعاملات هوشمند با نرم‌افزارهای مربوطه به مدیران ساختمان؛ در بهینه‌سازی گرمایش، تهویه، روشنایی، اعلام حریق، امنیت و سایر خدمات رفاهی کمک می‌کنند.

دقت داشته‌باشید که هوشمند سازی ساختمان تنها به معنای دیجیتالی کردن کلیدهای برق یا کنترل تجهیزات از راه دور و با گجت‌ها نیست، بلکه مفهومی کلی دارد و مانیتورینگ تمامی تجهیزات ساختمان اعم از: تجهیزات گرمایشی، سرمایشی، برقی، الکترونیکی و … را در بر می‌گیرد. برای هوشمندسازی ساختمان نیاز به سیستم‌های BMS (سیستم مدیریت ساختمان)، حسگرهایی با قابلیت IoT (اینترنت اشیاء) و هوش مصنوعی AI است‌ که مجموع آن‌ها منجر به امنیت و آسایش بیشتر ساکنین و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان می‌شود. در واقع به کمک Building Intelligence یا همان هوشمندسازی ساختمان، گویی شما مجموعه‌ای از ربات‌های کوچک و خودکار را در اختیار دارید که به جای شما اموراتی چون: خاموش و روشن کردن چراغ‌ها، تنظیم کردن دما، قفل کردن درب‌ها، کنار کشیدن پرده‌ها و … را انجام می‌دهند.

زیرساخت‌های لازم برای هوشمند سازی ساختمان

برای داشتن ساختمانی هوشمند نیاز به نصب و اجرای اجزای تخصصی اعم از: عملگرهای گرافیکی، حسگرها، سرورهای رابط گرافیکی، سنسورها، اتوماسیون‌ها و پروتکل‌های ارتباطی دارید. این تجهیزات توسط دستیاری مجازی کنترل، فعال یا غیرفعال می‌شوند. البته اینکه شما قصد دارید هوشمندسازی ساختمان خود را در چه بستری و چه سطحی اجرا نمایید تعیین‌کننده تجهیزات لازم برای اینکار است‌. اگرچه برای بسیاری از مالکین و سازندگان، رویکرد هوشمندسازی ساختمان با اصل کاهش هزینه ساختمان سازی منافات دارد اما اثرات مثبت پیاده‌سازی این سیستم، قطعا در درازمدت موجبات رضایت‌ بیشتر ساکنین را در پی خواهد داشت.

شما می‌توانید پروژه هوشمند سازی ساختمان را در دو بستر بی‌سیم و باسیم اجرا نمایید. در حالت بی‌سیم، فرایند کنترل و نظارت از طریق اتصال تجهیزات و دستگاه کنترل مرکزی یا پردازنده مرکزی هوشمند به اینترنت مهیا می‌شود اما در حالت باسیم تجهیزات و پردازنده مرکزی از راه اتصالات سیمی مخصوص، بهم وصل می‌شوند که این روش معمولا هزینه بیشتری دارد. سیستم هوشمند سازی ساختمان در بسیاری از ساختمان‌ها به خصوص ساختمان‌های لوکس و مدرن مانند پروژه رویال سروین قابل اجرا است. موارد زیر جزو تجهیزات ابتدایی لازم برای هوشمند سازی ساختمان است:

• سیستم امنیتی: یک ساختمان هوشمند علاوه بر سنسورهای حرکتی و ضد سرقت باید به قفل هوشمند درب، پنجره و … نیز مجهز باشد. دوربین‌های مداربسته دیگر ابزار لازم برای یک خانه دیجیتالی مدرن و هوشمند هستند.
• سیستم روشنایی: مدیریت نور و کیفیت نورپردازی در ساختمان‌های هوشمند، در گرو نصب انواع پریز‌های هوشمند، پنل‌های کنترل چراغ و لامپ‌های هوشمند و … در کلیه نقاط داخلی و خارجی ساختمان است.
• سیستم اعلام حریق: این سیستم نقش به‌سزایی در جلوگیری از حوادث غیرمترقبه ناشی از عوامل آتش‌زا دارد که معمولا در شکل‌های مختلف؛ متعارف، دوسیم و آدرس‌پذیر قابل اجرا است. این سیستم در بسیاری از سازه‌ها از جمله پروژه جردن وجود دارد که جزء اصلی یک ساختمان هوشمند نیز به حساب می‌آید.
• سیستم تهویه: تهویه مطبوع یکی از ارکان مهم در مدیریت پروژه‌ های ساختمانی و استانداردهای ساخت‌وساز است. به کمک یک سیستم تهویه هوشمند که معمولا از طریق نصب ترموستات‌های هوشمند قابل اجرا است می‌توان دما و رطوبت ساختمان را مطابق با شرایط جوی، فصول سال و ترجیحات ساکنین تنظیم کرد.
• دستیار کنترل تجهیزات: در ساختمان‌های هوشمند با نصب قطعات مخصوص قابلیتی جذاب برای کنترل و نظارت بر تجهیزات و عملکردهای مختلف سیستم از طریق فرمان‌های صوتی و غیر صوتی فراهم می‌شود.

۸ مزیت هوشمند سازی ساختمان برای زندگی راحت‌تر

طبق گفته منبع معتبر wattsense اقدام به هوشمندسازی ساختمان مزایای زیر را به همراه دارد:

۱.امکان کنترل و نظارت بیشتر

یکی از مهم‌ترین مزایای هوشمند سازی ساختمان، امکان جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط حسگرهای متصل و دستگاه‌های اینترنت اشیا به‌صورت آنی و درلحظه است. با دسترسی به این داده‌ها، مدیران ساختمان می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد نحوه بهینه‌سازی عملکرد ساختمان و بهبود بهره‌وری انرژی اتخاذ کنند، به عنوان مثال با نظارت بر الگوهای مصرف انرژی، می‌توان به راحتی مناطقی را که در آن اتلاف انرژی رخ می‌دهد شناسایی نموده و برای اصلاح مشکل، اقدامات لازم را انجام داد. همچنین می‌توان از این اطلاعات برای افزایش راحتی و رفاه ساکنین ساختمان نیز استفاده کرد، مثلا سنسورها تشخیص می‌دهند که یک اتاق خیلی گرم یا خیلی سرد است و به طور خودکار دما را برای اطمینان از راحتی مطلوب تنظیم می‌کنند.

۲. کاهش مصرف انرژی و افزایش بهر‌ه‌وری منابع

در یک ساختمان هوشمند می‌توان مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش داد و به طبع آن هزینه‌های قبوض آب، برق و گاز را نیز تعدیل نمود. ساختمان‌های هوشمند با استفاده از سیستم‌های روشنایی، گرمایش و سرمایش کم‌مصرف که بر اساس الگوهای اشغال و داده‌های زمان واقعی بهینه می‌شوند، به این مهم دست می‌یابند، به عنوان مثال اگر یک اتاق بلااستفاده باشد می‌توان سیستم‌های روشنایی و تهویه مطبوع را در آن نقطه غیرفعال کرد تا در مصرف انرژی صرفه‌جویی شود. تبعات مثبت این قابلیت نه تنها بر سطح کیفی و کاهش هزینه‌های ساکنین، بلکه در ابعاد بزرگ‌تر، به کاهش انتشار کربن و حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند.

۳. کاهش هزینه‌های عملیاتی

با هوشمند سازی ساختمان علاوه بر کاهش هزینه‌های انرژی، قادر به کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز هستید، چراکه این سیستم به‌طور خودکار و با استفاده از داده‌های آنی برای بهینه‌سازی عملکرد ساختمان، نیاز به مداخلات دستی را کاهش داده و هزینه‌های لازم برای استخدام نیروی کار متخصص را کاهش می‌دهد، به عنوان مثال مدیران ساختمان می‌توانند از راه دور سیستم‌های ساختمان را از طریق پردازنده مرکزی کنترل نموده و نیاز به بازدید در محل و تنظیمات دستی را کاهش دهند.

۴. کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری ساختمان

فن‌آوری به کاررفته در ساختمان‌های هوشمند، استراتژی‌های تعمیر و نگهداری پیش‌بینی‌کننده (PdM) را نیز ممکن می‌سازد که به طور قابل‌توجهی زمان و خطر خرابی تجهیزات را کاهش می‌دهند، به این ترتیب مدیران ساختمان قادرند مسائل بالقوه را قبل از بحرانی شدن اوضاع شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه را به‌موقع و سریع انجام دهند. همچنین هوشمندسازی ساختمان نیاز به تعمیرات اضطراری را کاهش می‌دهد و این اطمینان را برای ساکنین و مدیران ایجاد می‌کند که سیستم‌های ساختمان در اوج عملکرد خود کار می‌کنند.

۵. خودکارسازی سیستم‌های مدیریت ساختمان

یکی دیگر از مزایای مهم هوشمند سازی ساختمان، توانایی مدیریت خودکار ساختمان است. سیستم‌های BMS به کاربران ساختمان این امکان را می‌دهند که سیستم‌های مختلف ساختمان اعم از: گرمایش، تهویه، روشنایی، امنیت  و … را به راحتی از راه دور کنترل کنند، بنابراین ساکنین می‌توانند برنامه‌ها و آلارم‌ها را تنظیم نموده و عملکرد را از طریق یک رابط یا دستیار دیجیتالی کنترل کنند. این سطح از کنترل و نظارت نه تنها کارایی مدیریت ساختمان را بهبود می‌بخشد، بلکه تجربه‌ای جذاب و آرامش‌بخش را برای ساکنان فراهم می‌کند.

۶. بهبود آسایش و رفاه ساکنین ساختمان

ساختمان‌های هوشمند آسایش و رفاه ساکنین را از طرق مختلف افزایش می‌دهند، مثلا حسگرهای اینترنت اشیاء قادر هستند کیفیت هوا، دما و رطوبت داخل خانه را کنترل کنند تا از شرایط بهینه برای سلامت و بهره‌وری ساکنان اطمینان حاصل شود. سیستم‌های BMS نیز می‌توانند روشنایی و سیستم‌های تهویه مطبوع را بر اساس اشغال فضا تنظیم کنند و در عین حفظ محیط راحت، مصرف انرژی را به حداقل ممکن برسانند. علاوه‌بر‌این، ساختمان‌های هوشمند می‌توانند ویژگی‌هایی مانند: ورود بدون لمس، پرداخت بدون تماس و کنترل‌های صوتی فعال را برای بهبود ایمنی و بهداشت اهالی ساختمان نیز فراهم نمایند.

۷. بهبود امنیت ساکنین و ساختمان

هوشمند سازی ساختمان هایی مانند پروژه ویلای لواسان تاثیر غیر قابل انکاری در امنیت بیشتر ساختمان و ساکنین آن دارد زیرا دوربین‌ها، حسگرهای حرکتی و سیستم‌های کنترل دسترسی تعبیه شده در این سازه‌ها می‌توانند هرگونه تهدید بالقوه را شناسایی و به آن پاسخی سریع بدهند. همچنین سیستم‌های BMS این توانایی را دارند که تغییرات غیرعادی مانند: نوسانات دما، سطح رطوبت یا کیفیت هوا را شناسایی کرده و به مدیران ساختمان هشدار خطرات امنیتی احتمالی را اعلام کنند. ساختمان‌های هوشمند قابلیت پاسخ‌های خودکار به تهدیدات امنیتی مانند قفل کردن درب‌ها یا فعال کردن آلارم‌ها را نیز ارائه می‌دهند.

۸. افزایش ارزش ساختمان

داشتن یک ساختمان هوشمند می‌تواند ارزش دارایی شما را به دلایلی که در بالا ذکر کردیم به میزان قابل توجهی افزایش دهد زیرا ساختمان‌های هوشمند مصرف انرژی و هزینه‌های عملیاتی پایین‌تری دارند که آن‌ها را مقرون‌به‌صرفه‌تر و برای خریداران بالقوه جذاب‌تر می‌کند. ساختمان های هوشمند همچنین آسایش، راحتی و امنیت بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کنند. در واقع بسیاری از خریداران و سرمایه‌گذاران ملک، به خرید ساختمان‌هایی که از نظر انرژی کارآمد، پایدار و امن هستند تمایل بیشتری دارند.

جمع بندی

ساختمان هوشمند، ساختمانی مجهز به دستگاه‌ها و تجهیزات نوآورانه‌ است که به‌واسطه آن‌ها نه تنها می‌توان نظارت و کنترلی خودکار بر عملکردهای ساختمان داشت، بلکه می‌توان به بالاترین میزان عملکردی آن‌ها نیز دست یافت. کاهش ردپای کربن، افزایش امنیت، رفاه بیشتر ساکنین، افزایش بهره‌وری منابع، کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر، کاهش هزینه‌های مصرف انرژی، پایداری بیشتر، امکان نظارت دقیق‌تر بر عملکرد تجهیزات و بخش‌های مختلف داخل و خارج ساختمان، افزایش ارزش ملک، خودکارسازی سیستم‌های مدیریت و کاهش هزینه‌های عملیاتی ساختمان تنها بخشی از مهم‌ترین مزایای هوشمند سازی ساختمان است. به‌طورکلی از کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های عملیاتی گرفته تا بهبود آسایش و رفاه ساکنین، ساختمان‌های هوشمند مزایای قابل توجهی نسبت به ساختمان‌های سنتی دارند.

سوالات متداول

هوشمند سازی ساختمان به چه معناست؟

منظور از هوشمندسازی ساختمان اجرای سیستمی واحد، یکپارچه و خودکار برای کنترل و نظارت بر تجهیزات ساختمان به صورت آنی و از راه دور است. این سیستم هوشمند طیف وسیعی از عملکردهای ساختمان از جمله: برق، روشنایی، سیستم‌های امنیتی، کنتورهای آب، گرمایش و سرمایش را مدیریت می‌کند.

مزایای هوشمند سازی ساختمان چیست؟

هوشمندسازی ساختمان منجر به کاهش ردپای کربن، افزایش امنیت، رفاه بیشتر ساکنین، افزایش بهره‌وری منابع، کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر، کاهش هزینه‌های مصرف انرژی، پایداری بیشتر، امکان نظارت دقیق‌تر بر عملکرد تجهیزات و بخش‌های مختلف داخل و خارج ساختمان، افزایش ارزش ملک، خودکارسازی سیستم‌های مدیریت و کاهش هزینه‌های عملیاتی ساختمان می‌گردد.

فرآیند هوشمندسازی ساختمان نیازمند چه ابزارهای پایه‌ای است؟

باتوجه به اینکه هوشمندسازی ساختمان را در چه بستر و سطحی اجرا می‌کنید نیاز به ابزارها و تجهیزات گوناگون دارید که هوشمندسازی سیستم‌های امنیتی، روشنایی، اعلام حریق، تهویه و دستیار کنترل تجهیزات از جمله ابتدایی‌ترین آن‌ها است.